ΙΕΡΑ ΣΥΝΟΔΟΣ
ΚΑΘΟΛΙΚΗΣ ΙΕΡΑΡΧΙΑΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
Αριθ. Πρωτ. 5281/20
Αθήνα, 6
Απριλίου 2020
ΕΟΡΤΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ «ΜΕΝΟΝΤΑΣ ΣΠΙΤΙ»
Προς τους ιερείς,
μοναχούς, μοναχές
και όλον τον ευλογημένο Λαό του Θεού
Αγαπητοί μας,
Φέτος, μαζί με ένα μεγάλο μέρος των χριστιανών σε όλον τον
κόσμο, θα εορτάσουμε κι εμείς το Πάσχα «μένοντας κλεισμένοι στα σπίτια». Ο εχθρός
που μας απειλεί δεν είναι ένα αυταρχικό καθεστώς, αλλά μία αόρατη απειλή, ο
κορωνοϊός. Για πολλούς αυτή η κατάσταση αποτελεί μία οδυνηρή εμπειρία και μία ακόμη
δοκιμασία, αφού αναγκαζόμαστε να περάσουμε τη Μεγάλη Εβδομάδα κυριολεκτικά σε
καραντίνα, τη στιγμή που το Πάσχα είναι η «εορτή των εορτών».
Αρκετοί από εσάς θα μπορέσετε τα παρακολουθήσετε τις
πασχαλινές τελετές από κάποιο τοπικό τηλεοπτικό σταθμό ή από το διαδίκτυο. Αυτή
θα είναι μια καλή ευκαιρία. Αλλά ακόμη και έτσι θα μείνετε παθητικοί θεατές. Η
λειτουργική ζωή μας, προϋποθέτει την ενεργό συμμετοχή μας στις ιερές
Ακολουθίες.
Πιθανόν θα βάψετε τα αυγά όπως κάθε χρόνο. Ίσως θα απολαύσετε
ένα πιο πλούσιο γεύμα, και θα ευχηθείτε το «Χριστός Ανέστη». Όλα αυτά όμως, αν
και έχουν μεγάλη συναισθηματική σημασία, εντούτοις χρειάζονται και κάτι άλλο
για να «γιορτάσουμε» πραγματικά το Πάσχα. Χρειάζονται κάποια «λειτουργική» πράξη,
που θα μας υπενθυμίζει τη θρησκευτική σημασία αυτής της εορτής, που αποτελεί το
αποκορύφωμα της ζωής του Ιησού Χριστού και ολοκλήρου του Λειτουργικού Έτους.
Ως ποιμένες, εμείς οι επίσκοποί σας, σας προτείνουμε μερικές ενέργειες,
που θα σας βοηθήσουν να εορτάσετε και θρησκευτικά αυτό το πρωτόγνωρο Πάσχα 2020.
Μπορείτε να τις εφαρμόσετε είτε ως οικογένεια, είτε μόνοι, ή μαζί με το πρόσωπο
που φροντίζετε.
Μετάνοια και άφεση αμαρτιών
Η πρώτη ενέργεια ενός πιστού χριστιανού, για να ζήσει κατ’
αυτές τις ημέρες την πνευματική ανάσταση της ζωής του, είναι να συμφιλιωθεί με
τον Θεό, εκφράζοντας τη μετάνοιά του και λαβαίνοντας την άφεση των αμαρτιών
του, ιδίως εάν τον βαραίνει κάποια θανάσιμη αμαρτία. Η απαγόρευση όμως της
κυκλοφορίας και των μαζικών συγκεντρώσεων δεν επιτρέπει τη Μυστηριακή
Εξομολόγηση σε έναν ιερέα. Τι μπορεί να κάνει ένας πιστός, που θέλει να μπει σε
ειρήνη με τον Θεό, αλλά δεν μπορεί να πάει στον ιερέα;
Κατ’ αρχάς πρέπει να έχομε πάντα υπόψη μας ότι δεν αρκεί να
εξομολογηθεί κανείς για να λάβει την άφεση των αμαρτιών του. Πρέπει και να
αισθάνεται ειλικρινή συντριβή για τις αμαρτίες του. Μας λέει η «Κατήχηση της
Καθολικής Εκκλησίας» ότι: «Συντριβή είναι ο πόνος της ψυχής και η αποδοκιμασία
της αμαρτίας που διαπράχθηκε, με την απόφαση του ανθρώπου να μην αμαρτήσει ξανά
στο μέλλον» (αρ.1451).
Ο πιστός που δεν μπορεί να λάβει τώρα άφεση αμαρτιών από έναν
ιερέα, μπορεί να εκφράσει στον Θεό τη συντριβή και τη μετάνοιά του για τις
αμαρτίες του, και θα είναι συγχωρημένος, ΕΑΝ αποφασίσει με ειλικρίνεια ότι θα
εξομολογηθεί μόλις του είναι δυνατό να εξομολογηθεί σε ιερέα (Κατήχηση αρ.1452).
Εορτάζουμε το Πάσχα "μένοντας στο σπίτι"
Ο χώρος του σπιτιού καλείται να γίνει τόπος πνευματικής
λατρείας, όπου θα «προσφέρετε τα σώματα σας» (Ρωμ. 12,1), όπως γράφει ο
Απόστολος Παύλος. Οι πιο οικείες σχέσεις, αν είναι αυθεντικές, αν τις ζούμε ενωμένοι
με τον Χριστό, γίνονται «ναός του Πνεύματος» (1, Κορ. 6,19).
Κάθε οικογένεια ας επιλέξει στο
σπίτι ένα χώρο και ας χρησιμοποιήσει μερικά σύμβολα που θα τη βοηθήσουν να ζήσει
την πίστη μέσα σε ένα οικογενειακό περιβάλλον. Μπορείτε και εφέτος να προμηθευθείτε μια πασχαλινή λαμπάδα ή
ένα απλό κερί. Χρησιμοποιήστε τον σταυρό που έχετε στο σπίτι, την Αγία Γραφή,
που ελπίζουμε πως όλοι ήδη έχετε, μια εικόνα, καρβουνάκια και λιβάνι, καθώς
επίσης ένα γιορτινό τραπεζομάντηλο. Φτιάξτε με όλα αυτά έναν μικρό οικογενειακό βωμό και αισθανθείτε
ότι πραγματικά η οικογένειά σας αποτελεί μια «κατ’ οίκον εκκλησία», που «τελεί»
μερικές «λειτουργικές» πράξεις μπροστά σε αυτό τον βωμό. Ο Σταυρός και η Αγία
Γραφή, που είναι ο Λόγος του Θεού, θα τοποθετηθούν στη μέση αυτού του «οικογενειακού
βωμού», που θα στολίσετε. Είναι ένα πρώτο βήμα, μια προετοιμασία για να τελέσετε το Πασχαλινό Τριήμερο.
Αισθανόμαστε
μέλη της παγκόσμιας Εκκλησίας
Είμαστε κλεισμένοι στα σπίτια μας, αλλά ως «Λαός του Θεού»
ανήκουμε σε μια μεγάλη οικογένεια, την Καθολική Εκκλησία, όντας ενωμένοι με τα
εκατομμύρια χριστιανών όλου του κόσμου.
Αν και εδώ στην Ελλάδα δεν τελούμε το Πάσχα στην ίδια ημερομηνία με τους
υπόλοιπους Καθολικούς του κόσμου, μπορούμε ωστόσο να αισθανθούμε το ίδιο
ενωμένοι μαζί τους γιορτάζοντας το Πάσχα. Με το βάπτισμα είμαστε όλοι ένα σώμα
με τον Χριστό, είμαστε βαθιά ενωμένοι μαζί Του και μεταξύ μας. Επομένως η ζωή
του Αναστημένου Χριστού κυκλοφορεί σε όλους μας και ζωοποιεί όλους εμάς. Το
Πασχαλινό Μυστήριο (θάνατος και Ανάσταση του Κυρίου) είναι αιώνιο, μεταδίδεται
στον κάθε χριστιανό που πιστεύει.
Αυτό το αιώνιο Πάσχα θα λάμψει και μέσα στα σπίτια μας, εκεί
όπου όλοι μαζί θα αποτελέσουμε την απέραντη, ανά τον κόσμο συναθροισμένη, του
Θεού Εκκλησία. Έστω και αν δεν θα το ακούσουμε με τα αυτιά μας, εντούτοις θα ακουστεί ένα απέραντο, βροντερό
«Αλληλούια»! Διότι ο Θεός «βλέπει την καρδιά του ανθρώπου»!
Οι
Ιερείς
Όσον αφορά στους ιερείς μας, θα τους δώσουμε τις αναγκαίες
ποιμαντικές κατευθύνσεις για αυτές τις εορταστικές ημέρες. Βέβαια όλοι οι ιερείς
μας υποφέρουν εξαιτίας αυτής της αναγκαστικής απραξίας. Ίσως να αισθάνονται
ανίσχυροι, στερημένοι από τον ρόλο που προηγουμένως φαινόταν δεδομένος και
σίγουρος. Ας προσφέρουν λοιπόν αυτή την αδυναμία τους, ως συμμετοχή τους στα
πάθη του Εσταυρωμένου Κυρίου που έσωσε τον κόσμο πάνω από τον Σταυρό, τότε που
και ο ίδιος έδειχνε να βρίσκεται σε μία φαινομενική απραξία και πλήρης αδυναμίας.
Ας κάνουν ό,τι μπορούν και ό,τι περνάει από το χέρι τους για να μεταδώσουν
στους πιστούς ένα λόγο για ενδυνάμωση της πίστεώς τους και αναζωογόνηση της
ελπίδας τους. Ας πλησιάσουν, έστω και τηλεφωνικώς, κυρίως τους αρρώστους, τους
πιστούς που είναι μόνοι.
Κυριακή
των Βαΐων
Με την Κυριακή των Βαΐων ανοίγει η Μεγάλη Εβδομάδα. Φέτος θα
συνεχίσουμε να μένουμε σπίτι. Δεν πρέπει να περάσει όμως απαρατήρητη αυτή η
τόσο σπουδαία λειτουργική έκφραση της πίστεώς μας.
Δεν θα κρατήστε τα βάγια ούτε θα ψάλετε «ωσαννά στον υιό του
Δαυίδ» σε λιτανεία προς τον ναό. Οι εφημέριοι όμως θα σας στείλουν ηλεκτρονικά
κάποια λειτουργικά κείμενα, τα οποία θα μπορέσετε να διαβάσετε οικογενειακά κατ’
αυτή την Κυριακή αλλά και κατά το Πασχαλινό Τριήμερο. Θα σας βοηθήσουν προσευχηθείτε
οικογενειακά και να αισθανθείτε ότι συνοδεύετε τον Χριστό με την πίστη σας, και
ότι αυτή η πανηγυρική συνοδεία δεν θα μετατραπεί σε «σταύρωσέ τον».
Μεγάλη
Πέμπτη
Εορτάζουμε τον Μυστικό Δείπνο κατά τη διάρκεια του οποίου ο
Ιησούς ίδρυσε τη Θεία Ευχαριστία και την Ιεροσύνη. Ας προσευχηθούμε για τους ιερείς
μας, για να μας στείλει ο Θεός καλούς και άγιους ιερείς. Μπροστά στον
οικογενειακό βωμό σας, ανοίξτε την Καινή Διαθήκη και διαβάστε από την Πρώτη Επιστολή
του Αποστόλου Παύλου προς τους Κορινθίους (κεφάλαιο 11,23-26) την ίδρυση της
Αγίας Ευχαριστίας. Ακολούθως διαβάστε από το κατά Ιωάννη Άγιο Ευαγγέλιο (κεφάλαιο
13,1-15) τα λόγια όπου ο Ευαγγελιστής διηγείται το πλύσιμο των ποδιών των
αποστόλων από τον Χριστό. Αυτό μπορεί να σας υπενθυμίσει ότι η Αγία Ευχαριστία γίνεται βίωμα όταν
υπηρετούμε ειλικρινά ο ένας τον άλλον. Μπορείτε επίσης να κάνετε μια προσευχή ευχαριστίας πάνω
σε ένα κομμάτι ψωμί που κατόπιν θα μοιραστείτε μεταξύ σας. Βέβαια αυτό το ψωμί
δεν θα είναι Αγία Ευχαριστία, αλλά θα μας υπενθυμίζει αυτό που τελούμε κάθε
Κυριακή στη Θεία Λειτουργία: επιθυμούμε να μοιραστούμε τον Άρτο της Ζωής.
Μεγάλη Παρασκευή
Επίκεντρο της Μεγάλης Παρασκευής
είναι ο σταυρός του Ιησού και η αναγγελία του Ευαγγελίου που διηγείται το
μαρτύριο και τον σταυρικό Του θάνατο.
Διαβάστε λοιπόν τα Πάθη του Ιησού Χριστού από το Ευαγγέλιο κατά Ιωάννη (18,1 ως
19,42). Μετά πάρετε τον σταυρό που έχετε τοποθετήσει στο κέντρο του βωμού σας,
και περνώντας τον από χέρι σε χέρι, ο καθένας τον φιλά και τον ακουμπά στην
καρδιά του με ευλάβεια. Στη συνέχεια κάνετε μια ξεχωριστή προσευχή προς τον Θεό
Πατέρα, για όσους πάσχουν από τη μετάδοση του ιού, για όσους πέρασαν στην
αιώνια ζωή, αλλά και για όσους εργάζονται με αυταπάρνηση για τη φροντίδα και τη
θεραπεία των ασθενών και την καταπολέμηση αυτής της ασθένειας.
Μεγάλο
Σαββάτο
Αυτή είναι μια ξεχωριστή ημέρα,
όπου στη δυτική λειτουργική παράδοση βασιλεύει η σιωπή και η απουσία τέλεσης
της Θείας Ευχαριστίας και όλων των άλλων τελετών. Είναι ημέρα σιωπηλής προσευχής. Μπορείτε να τοποθετήσετε
στο σπίτι μας μερικά σύμβολα που θα σας υπενθυμίζουν αυτήν την τραγική Απουσία:
ένα κερί σβηστό, ένα καλυμμένο σταυρό, αδειάστε το κεντρικό τραπέζι του σπιτιού
από όλα τα αντικείμενα που συνήθως το κοσμούν, αφαιρέστε από τον οικογενειακό
βωμό τα σύμβολα της χθεσινής ημέρας, ώστε όλα αυτά να συμβολίζουν την απουσία
του Ιησού, διότι βρίσκεται στον τάφο.
Σε κάποια στιγμή της ημέρας (πρωί ή μεσημέρι ή απόγευμα),
συνάζεται η οικογένεια και προσεύχεται, χρησιμοποιώντας τη λεγόμενη «Μεσαία
Ώρα». Θα τη βρείτε στην ιστοσελίδα της Ιεράς Συνόδου της Καθολικής Ιεραρχίας
Ελλάδος www.cen.gr στον χώρο ΠΡΟΣΕΥΧΟΜΑΙ
ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ.
Κυριακή του Πάσχα
Θέλουμε να ελπίζουμε πως η νοσταλγία από την έλλειψη της
Θείας Λειτουργίας την ημέρα του Πάσχα, θα είναι πιο ισχυρή από την πιθανή επιθυμία
να ψήσουμε το αρνί. Ας βιώσουμε αυτή την Κυριακή του Πάσχα όπως κάθε Κυριακή,
γιατί κάθε Κυριακή είναι η ημέρα της Ανάστασης του Κυρίου. Ανάψετε την
πασχαλινή λαμπάδα ή ένα κερί, λιβανίσετε τον οικογενειακό βωμό, τον σταυρό και τις
εικόνες του σπιτιού σας. Ψάλετε το Αλληλούια όπως το ψέλνουμε κάθε Κυριακή πριν
από το Ευαγγέλιο, και ένας ας διαβάσει από το Ευαγγέλιο τη διήγηση της
Ανάστασης του Κυρίου (Ματθαίος 28,1-10 ή Ιωάννης 20,1-9). Τοποθετήστε πάνω στον
οικογενειακό βωμό τα κόκκινα αυγά και το τσουρέκι και ένας από την οικογένεια
ας πει μια ευχή σαν ευλογία. Ευχηθείτε ο ένας στον άλλο την ειρήνη, δώρο του
Αναστημένου Χριστού. Ευχηθείτε με θέρμη το «Χριστός Ανέστη» και ψάλετε το
τροπάριο: «Χριστός ανέστη εκ νεκρών, θανάτω θάνατον πατήσας, και τοις
εν τοις μνήμασι ζωήν χαρισάμενος».
Αγαπητοί μας όλα αυτά που σας αναφέραμε δεν είναι παρά
ελάχιστες προτάσεις που μπορούν να σας βοηθήσουν να γιορτάσετε με πίστη το
Πασχαλινό Τριήμερο, μένοντας στο σπίτι.
Επιθυμούμε, ως πασχαλινή ευχή, να τελειώσουμε αυτήν την
επικοινωνία μας μαζί σας μνημονεύοντας το ευαγγελικό επεισόδιο της κατάπαυσης της τρικυμίας. Είναι αυτό που
χρησιμοποίησε και ο Άγιος Πατέρας ο Πάπας Φραγκίσκος κατά την προσευχή του στην
κενή Πλατεία του Αγίου Πέτρου, αλλά με
τη νοερή παρουσία όλης της οικουμένης, την Παρασκευή 27 Μαρτίου 2020. Ο Ιησούς
και οι Απόστολοι διασχίζουν την λίμνη της Γεννησαρέτ:
«Τότε ξέσπασε μεγάλη
ανεμοθύελλα και τα κύματα έμπαιναν στο πλοιάριο, ώστε να έχει κιόλας γεμίσει
από νερά. Κι ο Ιησούς βρισκόταν στη πρύμνη και κοιμόταν σ' ένα προσκεφάλι. Τον
ξύπνησαν οι Απόστολοι και του είπαν: "Διδάσκαλε, δεν σε μέλλει που
χανόμαστε;" Τότε σηκώθηκε, επιτίμησε τον άνεμο και είπε στη θάλασσα:
"Σώπα! Φιμώσου!". Και κόπασε ο άνεμος κι έγινε απόλυτη γαλήνη. Και
τους είπε: "Γιατί είσθε δειλοί; Ακόμα δεν έχετε πίστη;" Και φοβήθηκαν
πολύ, κι έλεγαν μεταξύ τους: "Ποιος, άραγε, να είναι αυτός, αφού και ο
άνεμος και η θάλασσα τον υπακούνε;"» (Μάρκος, 4,35-41).
Σε αυτόν τον φουρτουνιασμένο κόσμο, ας υψωθεί και πάλι ο
Αναστημένος Χριστός για να φέρει γαλήνη, υγεία και ελπίδα.
Αδελφοί μας και Αδελφές μας, Χριστός Ανέστη!
Οι Επίσκοποί σας
+ Νικόλαος
+ Ιωάννης
+ Σεβαστιανός
+ Πέτρος
Ο
Πρόεδρος της Ιεράς Συνόδου
† Σεβαστιανός
Αρχιεπίσκοπος
Καθολικών Αθηνών
Αποστολικός
Τοποτηρητής Καθολικής Αρχιεπισκοπής Ρόδου
---------------------------
Υ.Γ. Πολλοί ιερείς, αλλά και πιστοί,
προωθούν και αναμεταδίδουν κατ’ αυτή τη δύσκολη περίοδο, τα μηνύματα και τις
Επιστολές μας, μέσα από το διαδίκτυο, το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο και τα μέσα
κοινωνικής δικτύωσης (email, whatsApp, viber, facebook, twitter κτλ.).
Η Συνοδική Λειτουργική Επιτροπή έχει
ετοιμάσει λειτουργικά βοηθήματα, τα
οποία, μέσω των επιχώριων επισκόπων, θα διατεθούν στους εφημερίους, οι οποίοι
παρακαλούνται να τα διαθέσουν με όποιο πρόσφορο τρόπο διαθέτουν στις
οικογένειες των ενοριών τους ώστε να βοηθηθούν στον εορτασμό του Πάσχα στο
σπίτι τους.
Σας παρακαλούμε, συνεχίστε να προωθείτε τα
κείμενα αυτά σε όσο περισσότερους μπορείτε. Είναι και αυτή μία εναλλακτική δράση,
που θα μας επιτρέψει να μείνουμε ενωμένοι και σε κοινωνία με τους αδελφούς μας
και τους πιστούς μας κατά τις Άγιες ημέρες που έρχονται.
